Afryka to kontynent, na którym występuje najwięcej gatunków żółwi lądowych. Obszar ten zamieszkują wszystkie gatunki żółwi lądowych z rodzajów: Kinixys, Pyxis, Chersina, Homopus, Psammobates, Malacochersus oraz część gatunków z rodzaju Geochelone i Testudo.
W przypadku rodzaju Testudo wyróżniamy dwa afrykańskie gatunki tj. Testudo kleinmanni (żółw egipski) oraz Testudo graeca (żółw śródziemnomorski, nazywany również żółwiem mauretańskim lub iberyjskim), przy czym ostatni z wymienionych gatunków nie jest żółwiem typowo afrykańskim, gdyż obszar jego występowania rozciąga się również na Europę i Azję.
Do Afryki należą wyspy Seszeli zamieszkiwane przez żółwie olbrzymie oraz Madagaskar, będący ojczyzną rzadkich gatunków tj. Geochelone yniphora, Geochelone radiata oraz żółwi z rodzaju Pyxis.
UWAGA! Rysunki nie przedstawiają dokładnego obszaru występowania żółwi danego gatunku lecz obszary państw, w których występują, zatem rzeczywisty zasięg terytorialny występowania danego gatunku żółwi może być mniejszy.
Wyróżniamy następujące gatunki żółwi lądowych zamieszkujących Afrykę:
| Nazwa | Wielkość ciała | Występowanie | Mapka | Ochrona |
| Żółw zawiasowy (Zawiasek gładkobrzegi) Kinixys belliana |
22 cm | Duży obszar Afryki środowej - od Senegalu po Somalię, aż po Angolę, Botswanę i RPA w kierunku południowym, Madagaskar (przyp. zawleczony) |  |
Załącznik II Aneks B |
| Kinixys erosa | 31,5 cm (samiec), 25 cm (samica) |
Od Senegalu po Angolę wzdłuż zachodniego wybrzeża Afryki, a także państwa ościenne Burkina-Faso, Kogo, Uganda |  |
Załącznik II Aneks B |
| Kinixys homeana | 20,8 cm (samiec), 22 cm (samica) |
Od Sierra Leone, wzdłuż zach. wybrzeża po Dem. Rep. Kongo |  |
Załącznik II Aneks B |
| Kinixys lobatsiana | 16,7 cm | Botswana, RPA |  |
Załącznik II Aneks B |
| Kinixys spekii | 20 cm | Afryka Południowa - od Kenii i Dem. Rep. Kongo aż po RPA |  |
Załącznik II Aneks B |
| Kinixys natalensis | 15,5 cm | Mozambik, Suazi, RPA |  |
Załącznik II Aneks B |
| Żółw pajączkowy Pyxis arachnoides |
15 cm | poł.-zach. Madagaskar |  |
Załącznik I Aneks A |
| Żółw pajęczy płaski Pyxis planicauda |
13,7 cm | zach. Madagaskar |  |
Załącznik I Aneks A |
| Żółw kanciasty Chersina angulata |
25 cm (samiec), 16 cm (samica) | Namibia, RPA |  |
Załącznik II Aneks B |
| Homopus areolatus | 11 cm | RPA |  |
Załącznik II Aneks B |
| Homopus femoralis | 13 cm | RPA, Lesotho |  |
Załącznik II Aneks B |
| Homopus boulengeri | 13 cm | RPA |  |
Załącznik II Aneks B |
| Żółw nakrapiany Homopus signatus |
8 cm | RPA, Namibia |  |
Załącznik II Aneks B |
| Homopus bergeri | 15 cm | poł.-zach. Namibia |  |
Załącznik II Aneks B |
| Żółw ząbkowany Psammobates oculifer |
15 cm | RPA, Namibia, Botswana |  |
Załącznik II Aneks B |
| Żółw geometryczny Psammobates geometricus |
16,5 | RPA |  |
Załącznik I Aneks A |
| Żółw namiotowy Psammobates tentorius |
14,5 | RPA, Namibia |  |
Załącznik II Aneks B |
| Żółw olbrzmi Geochelone gigantea |
120 cm | Seszele, a także Tanzania, Mauritius i Madagarskar (jako gat. wprowadzony) |  |
Załącznik II Aneks B |
| Żółw lamparci (Żółw plamisty) Geochelone pardalis |
65 cm | połudn.-wsch. Afryka, od Sudanu i Etopii aż po RPA |  |
Załącznik II Aneks B |
| Żółw promienisty Geochelone radiata |
40 cm | Madagaskar, a także jako gat. wprowadzony na wyspie Reunion i Mauritius |  |
Załącznik I Aneks A |
| Żółw pustynny Geochelone sulcata |
83 cm | duża część północnej i środkowej Afryki - od Senegalu i Mauretanii, po Etiopię i Somalię, |  |
Załącznik II Aneks B |
| Żółw madagaskarski (Angonoka) Geochelone yniphora |
45 cm | półn.-zach. Madagaskar |  |
Załącznik I Aneks A |
| Żółw Torniera (Żółw szczelinowy) Malacochersus tornieri |
17 cm | Kenia, Tanzania, Zambia |  |
Załącznik II Aneks A |
| Żółw śródziemnomorski (żółw mauretański, żółw iberyjski) Testudo graeca |
28 cm | Albania, Bułgaria , Grecja, Rumunia, Serbia, Hiszpania, Macedonia, Mołdawia, Turcja, oraz północna Afryka (Algieria, Libia, Maroko, Tunezja, Egipt) i Bliski Wschód (Izrael, Liban, Iran, Irak, Jordania, Armenia, Azerbejdżan, Syria, Turkmenistan), czarnomorskie tereny Rosji i Ukrainy, wprowadzony we Włoszech, Francji i na wyspie Cypr. |  |
Załącznik II Aneks A |
| Żółw egipski Testudo kleinmanni |
10 cm | Libia, Egipt, Izrael |  |
Załącznik I Aneks A |
Bibliografia:
[1] http://nlbif.eti.uva.nl/bis/turtles.php?menuentry=inleiding
[2] http://www.cites.org
[3] http://www.chelonia.org
[4] http://pl.wikipedia.org
[5] Praschag R.: Żółwie lądowe, Świat książki, Warszawa 2004
[6] Highfield A. C.: Practical Encyclopedia of keeping and breeding tortoises and freshwater turtles, London 1996