Najczęściej występujące choroby żółwi lądowych, ich objawy i leczenie

Żółw to zwierzę potencjalnie długowieczne, lecz wbrew pozorom niezwykle wrażliwe i przy braku właściwych warunków podatne na poważne choroby. Prawidłowo hodowane żółwie chorują rzadko bądź wcale. Na ogół wiele chorób żółwi początkowo nie objawia się w sposób widoczny dla hodowcy, a kiedy możemy zaobserwować ich objawy stan zwierzęcia może być ciężki. Każdy przypadek wymaga natychmiastowej interwencji.

Należy pamiętać, że przytłaczająca większość chorób u żółwi wymaga specjalistycznego leczenia weterynaryjnego w postaci zaaplikowania odpowiednich leków czy wykonania różnorodnych zabiegów do czego potrzebna jest ogromna wiedza i doświadczenie. Przed podjęciem leczenia potrzebna jest precyzyjna diagnoza, do czego niejednokrotnie niezbędne jest badanie, krwi, odchodów, czy wykonanie zdjęć RTG.

Nie należy żółwia leczyć na własna rękę, zwłaszcza jeśli jesteśmy początkującymi hodowcami. To co możemy i powinniśmy zrobić we własnym zakresie to poprawić warunki hodowlane, naprawić błędy, które doprowadziły do choroby, a następnie stosować się do ewentualnych zaleceń weterynarza w zakresie leczenia domowego.

Każdorazowo chorego lub podejrzanie zachowującego się żółwia należy od razu - jeszcze przed wizytą u weterynarza - poddać ścisłej kwarantannie izolując od innych żółwi, jeśli mamy ich więcej. Terrarium należy wyczyścić i zdezynfekować oraz utrzymywać w bezwzględnej higienie.

Warto zawczasu odnaleźć w okolicy weterynarza specjalizującego się w leczeniu żółwi i mieć zawsze pod ręką jego dane kontaktowe. Niestety takich specjalistów nie jest wielu, więc możemy mieć problem z dotarciem do prawdziwego fachowca.

Większość chorób u żółwi stanowi efekt niewłaściwej hodowli, a ich rozwój bywa nieraz długotrwały i owocuje dopiero po latach. Zwykle w przypadku wystąpienie objawów chorobowych sprawa wygląda bardzo poważnie. Przykładowo to co dla nas stanowi „zwykły katar”, bądź okazyjne wymioty – u żółwia nie jest bynajmniej niczym typowym, dlatego należy zawsze bacznie obserwować gada i znać objawy ewentualnych chorób, aby móc zareagować odpowiednio szybko w przypadku ich wystąpienia. Wszelkie nietypowe zachowania i zjawiska powinny budzić niepokój.

Najczęstsze objawy chorobowe:

• brak apetytu pomimo utrzymywania żółwia w cieple,
• nadmierna, przedłużająca się apatia,
• opuchlizna,
• nietypowe wydzieliny z nosa, jamy ustnej, oczu,
• ropnie i owrzodzenia,
• obrzęk,
• niedomykanie jamy ustnej,
• spuchnięte oczy,
• biegunka,
• wymioty.

Choroby żółwi są często wynikiem kilku czynników, wśród których podstawową rolę odgrywają nieprawidłowa dieta oraz złe warunki hodowlane i towarzyszący im stres oraz dyskomfort odczuwany przez żółwia. Negatywny wpływ ma również stres spowodowany poczuciem zagrożenia, a wywołany brakiem możliwości schronienia się, częstym dotykaniem, przenoszeniem bądź męczeniem zwierzęcia. Bywa on powodem osłabienia odporności, co na ogół w połączeniu z innym negatywnym czynnikiem nieuchronnie prowadzi do choroby. Doświadczenie pokazuje, że najzdrowsze są te żółwie, które mogą do woli „wypasać się” na nasłonecznionym trawniku w ogrodzie bez nadmiernej ingerencji ze strony człowieka. Poczucie „życiowej przestrzeni” i związana z tym duża ilość ruchu w połączeniu z promieniowaniem słonecznym oraz zdrową, naturalną dietą zielną daje oszałamiające efekty. O tym, że psychika ma wpływ na ciało wiadomo nie od dziś, lecz prawda ta odnosi się również do żółwi.

Leczenia antybiotykami nie powinno się przedłużać ponad to, co konieczne. Niektóre z antybiotyków mogą ponadto podrażniać układ pokarmowy, zaś w przypadku braku reakcji organizmu na antybiotyk należy go zmienić. Są to ogólne zalecenia lecznicze. Każdorazową decyzję podejmuje zawsze weterynarz.

Najczęstsze choroby żółwi (UWAGA! Nie ma chorób błahych, jednakże te najpoważniejsze, zagrażające życiu żółwia, gdzie liczy się każda minuta – zostały oznaczone znakiem (!))

Bibliografia:

[1] Highfield A.C., Lancaster A.: Safer Hibernation and Your Tortoise, http://www.tortoisetrust.org/articles/safer.html
[2] Corton M.: Common diseases of tortoises, http://www.tortoisetrust.org/articles/commondisease.html
[3] Maluta A.: Precz z sałatą!...; Draco magazyn nr 4/2007
[4] Piasecki T.: Najczęściej spotykane choroby wirusowe gadów; Draco magazyn nr 05/2007