Afryka to kontynent, na którym występuje najwięcej gatunków żółwi lądowych. Obszar ten zamieszkują wszystkie gatunki żółwi lądowych z rodzajów: Kinixys, Pyxis, Chersina, Homopus, Psammobates, Malacochersus oraz część gatunków z rodzaju Geochelone i Testudo.
W przypadku rodzaju Testudo wyróżniamy dwa afrykańskie gatunki tj. Testudo kleinmanni (żółw egipski) oraz Testudo graeca (żółw śródziemnomorski, nazywany również żółwiem mauretańskim lub iberyjskim), przy czym ostatni z wymienionych gatunków nie jest żółwiem typowo afrykańskim, gdyż obszar jego występowania rozciąga się również na Europę i Azję.
Do Afryki należą wyspy Seszeli zamieszkiwane przez żółwie olbrzymie oraz Madagaskar, będący ojczyzną rzadkich gatunków tj. Geochelone yniphora, Geochelone radiata oraz żółwi z rodzaju Pyxis.
UWAGA! Rysunki nie przedstawiają dokładnego obszaru występowania żółwi danego gatunku lecz obszary państw, w których występują, zatem rzeczywisty zasięg terytorialny występowania danego gatunku żółwi może być mniejszy.
Wyróżniamy następujące gatunki żółwi lądowych zamieszkujących Afrykę:
Nazwa |
Wielkość ciała |
Występowanie |
Mapka |
Ochrona |
Żółw zawiasowy (Zawiasek gładkobrzegi) Kinixys belliana |
22 cm |
Duży obszar Afryki środowej - od Senegalu po Somalię, aż po Angolę, Botswanę i RPA w kierunku południowym, Madagaskar (przyp. zawleczony) |
|
Załącznik II Aneks B |
Kinixys erosa |
31,5 cm (samiec), 25 cm (samica) |
Od Senegalu po Angolę wzdłuż zachodniego wybrzeża Afryki, a także państwa ościenne Burkina-Faso, Kogo, Uganda |
|
Załącznik II Aneks B |
Kinixys homeana |
20,8 cm (samiec), 22 cm (samica) |
Od Sierra Leone, wzdłuż zach. wybrzeża po Dem. Rep. Kongo |
|
Załącznik II Aneks B |
Kinixys lobatsiana |
16,7 cm |
Botswana, RPA |
|
Załącznik II Aneks B |
Kinixys spekii |
20 cm |
Afryka Południowa - od Kenii i Dem. Rep. Kongo aż po RPA |
|
Załącznik II Aneks B |
Kinixys natalensis |
15,5 cm |
Mozambik, Suazi, RPA |
|
Załącznik II Aneks B |
Żółw pajączkowy Pyxis arachnoides |
15 cm |
poł.-zach. Madagaskar |
|
Załącznik I Aneks A |
Żółw pajęczy płaski Pyxis planicauda |
13,7 cm |
zach. Madagaskar |
|
Załącznik I Aneks A |
Żółw kanciasty Chersina angulata |
25 cm (samiec), 16 cm (samica) |
Namibia, RPA |
|
Załącznik II Aneks B |
Homopus areolatus |
11 cm |
RPA |
|
Załącznik II Aneks B |
Homopus femoralis |
13 cm |
RPA, Lesotho |
|
Załącznik II Aneks B |
Homopus boulengeri |
13 cm |
RPA |
|
Załącznik II Aneks B |
Żółw nakrapiany Homopus signatus |
8 cm |
RPA, Namibia |
|
Załącznik II Aneks B |
Homopus bergeri |
15 cm |
poł.-zach. Namibia |
|
Załącznik II Aneks B |
Żółw ząbkowany Psammobates oculifer |
15 cm |
RPA, Namibia, Botswana |
|
Załącznik II Aneks B |
Żółw geometryczny Psammobates geometricus |
16,5 |
RPA |
|
Załącznik I Aneks A |
Żółw namiotowy Psammobates tentorius |
14,5 |
RPA, Namibia |
|
Załącznik II Aneks B |
Żółw olbrzmi Geochelone gigantea |
120 cm |
Seszele, a także Tanzania, Mauritius i Madagarskar (jako gat. wprowadzony) |
|
Załącznik II Aneks B |
Żółw lamparci (Żółw plamisty) Geochelone pardalis |
65 cm |
połudn.-wsch. Afryka, od Sudanu i Etopii aż po RPA |
|
Załącznik II Aneks B |
Żółw promienisty Geochelone radiata |
40 cm |
Madagaskar, a także jako gat. wprowadzony na wyspie Reunion i Mauritius |
|
Załącznik I Aneks A |
Żółw pustynny Geochelone sulcata |
83 cm |
duża część północnej i środkowej Afryki - od Senegalu i Mauretanii, po Etiopię i Somalię, |
|
Załącznik II Aneks B |
Żółw madagaskarski (Angonoka) Geochelone yniphora |
45 cm |
półn.-zach. Madagaskar |
|
Załącznik I Aneks A |
Żółw Torniera (Żółw szczelinowy) Malacochersus tornieri |
17 cm |
Kenia, Tanzania, Zambia |
|
Załącznik II Aneks A |
Żółw śródziemnomorski (żółw mauretański, żółw iberyjski) Testudo graeca |
28 cm |
Albania, Bułgaria , Grecja, Rumunia, Serbia, Hiszpania, Macedonia, Mołdawia, Turcja, oraz północna Afryka (Algieria, Libia, Maroko, Tunezja, Egipt) i Bliski Wschód (Izrael, Liban, Iran, Irak, Jordania, Armenia, Azerbejdżan, Syria, Turkmenistan), czarnomorskie tereny Rosji i Ukrainy, wprowadzony we Włoszech, Francji i na wyspie Cypr. |
|
Załącznik II Aneks A |
Żółw egipski Testudo kleinmanni |
10 cm |
Libia, Egipt, Izrael |
|
Załącznik I Aneks A |
Bibliografia:
[1] http://nlbif.eti.uva.nl/bis/turtles.php?menuentry=inleiding
[2] http://www.cites.org
[3] http://www.chelonia.org
[4] http://pl.wikipedia.org
[5] Praschag R.: Żółwie lądowe, Świat książki, Warszawa 2004
[6] Highfield A. C.: Practical Encyclopedia of keeping and breeding tortoises and freshwater turtles, London 1996